Funkcje języka

Artykuł z dziedziny: nauki o języku. Funkcje języka mają ścisły związek z elementami aktu komunikacji. W jego skład wchodzą: komunikat językowy, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst. Z tego powodu wyróżniamy funkcje:

I. Funkcja komunikatywna (przedstawieniowa) – nadawca i odbiorca porozumiewają się między sobą za pomocą wyrazów, zdań czy tekstu. Komunikaty te (wypowiedzi nadawcy do odbiorcy/ów) mogą mieć różne cele i spełniać następujące funkcje:

1. Funkcja informatywna – polega na informowaniu o czymś odbiorcy, przekazywaniu faktów i informacji typu: „Dzisiaj będzie wietrzenie” czy „Wczoraj byłem w kinie na ciekawym filmie”.
2. Funkcja ekspresywna – treścią komunikatu jest także stan emocjonalny nadawcy, jego wrażenia wobec opowiadanej historii czy odbiorcy. Przykład: „Nie mogłem na to patrzeć, pięści zaciskały się same” lub „Witaj, jak się cieszę, że cię widzę!”.
3. Funkcja impresywna – podczas trwania komunikacji nadawca w jakiś sposób wpływa na odbiorcę. Przykład: „Ale gorąco. Czy mógłbyś otworzyć okno?”.
4. Funkcja fatyczna – to komunikaty słowne wysyłane przez odbiorcę w celu podtrzymania rozmowy i zwrócenia uwagi na siebie. Przykład: „Poczekaj, zaraz ci powiem” lub „Chciałam odrobić lekcje, kumasz?”.
5. Funkcja poetycka – zwracająca uwagę na sposób kształtowania, brzmienia wypowiedzi komunikatu. Przykładem są wszelkiego rodzaju dzieła literackie posługujące się specyficznym językiem po to, aby odbiorcę zainteresować treścią i olśnić językiem, kreacją świata przedstawianego.
6. Funkcja metajęzykowa – skupia się na definiowaniu zasad językowych i jest widoczna w nauce o języku. Przykład: „Wyraz serce może mieć kilka znaczeń” lub „Fonetyka do dział zajmujący się dźwiękami”.

II. Funkcja stanowiąca – autor tekstu informuje o zmianach, jakie zaszły lub zajdą w realnie istniejącej rzeczywistości, jakie obowiązki ma wykonać podmiot tekstu, np.: „Anna Nowak zgłosi się do bibliotek w celu…”, „Użytkownik smartfona zobowiązany jest do…”- ogłoszenia, akty prawne.

III. Funkcja magiczna – kreacyjna, kreatywna – to język wróżb i zaklęć, a także baśni czy modlitw, gdzie przedmiotem rozważań są rzeczy mistyczne, nie dające się zobaczyć, dosięgnąć wzrokiem ludzkim, a często nawet rozumem. Człowiek wierzy, że wyrazy mogą oddziaływać na świat, np.  mówiąc komuś życzenia  typu „Wszystkiego najlepszego”, przekazuje szczęście.

Jaką funkcję mogą pełnić przysłowia?

PS. Wpisz swoje ulubione przysłowie lub powiedzenie w komentarzu poniżej 😉