Spójny to inaczej harmonijny, jednorodny (koherentny).
Tekst jest spójny, gdy spełnia warunki:
- ma jednego, niezmiennego w trakcie komunikacji nadawcę (nadawcą może być również grupa osób, inna istota)
- ma jednego odbiorcę (indywidualny lub zbiorowy), który musi zaktualizować wiedzę o świecie zawartą w komunikacie przez nadawcę.
- jest poświęcony jednemu zagadnieniu, tematowi.
Spójność tekstu ma dwie formy
1. Kohezja – oznacza jednorodność gramatyczną, stylistyczną i składniową.
– istnieją tu wskaźniki zespolenia typu
- spójniki: ale, i, lub, jednak, natomiast,
- zaimki: to, tego, moje, jego, które
- frazy: słowem, a poza tym, na przykład, przy tym, już odtąd, w ten sposób, itp.
– ujawnianie się osoby mówiącej – nadawcy zwrotami typu: jak sądzę; utrzymuję, że; pragnę nadmienić;
– czas gramatyczny – powinien być jednorodny z dopuszczeniem retrospekcji i inwersje czasowe.
2. Koherencja globalna – zgodny styl, aluzje, dowcip, ironia itp.
Ponadto tekst posiada wyraźne akapity jako cząstki formalne całości wypowiedzi, dygresje, może posiadać podtytuły, wyraźny związek z tematem wypowiedzi.
Prościej: spójność to ład wypowiedzi i jej jednorodność, brak chaosu myśli, logiczne i celowe rozwijanie komunikatu. Jeśli piszesz pracę domową, pobierzesz kilka zdań z jednej www, następnie z kilku innych, a następnie samodzielnie napiszesz wnioski, to… Nauczyciel natychmiast pozna różne style. Czasami także po ilości błędów…