Zjawisko zaczerpnięte z mitów greckich, polegające na przekształcaniu rzeczywistości w mit, nadawaniu cech mitycznych danym wydarzeniom, postaciom realnym lub fikcyjnym, a czasami także całym grupom społecznym. W utworach literackich polega na podwyższanie rangi, pisaniu podniosłym czy patetycznym o zjawiskach ważnych dla autora i grupy społecznej, z którą się identyfikuje lub pragnie zwrócić uwagę czytelnikom na…
Autor:
archetyp
Arche – gr. początek. Archetyp to uniwersalny wzorzec postaw, symbol, najstarszy z motywów, istniejący w tradycji i utrwalony od najdawniejszych czasów w przekazach słownych i piśmiennych, dzięki któremu powstały różnego rodzaju postawy ludzkie. W psychologii oznacza zespół wartości, wyobrażeń tkwiących w zbiorowej podświadomości – zob. w Wikipedii. Źródłem archetypów są np. mity greckie. Archetypem zwycięstwa jest mityczna…
epos
zob. epopeja 😉
carmen, carmina
Carmen to nazwa znana w antyku a oznaczająca pieśń lub inny utwór liryczny. Potoczna nazwa poezji.
hybris
W dramacie antycznym hybris to duma, pycha rodowa, która nie pozwalała (zwykle władcy), aby prawidłowo rozpoznał problem. Przyczyna wielu katastrof, jakie spadały na „głowę” – życie, los bohaterów.
Deus ex machina
Zabieg kompozycyjny wprowadzony do teatru antycznego przez Eurypidesa. Oznacza gwałtowne zakończenie akcji tragedii przez wkroczenie – pojawienie się boga. Współcześnie oznacza działanie sił nadprzyrodzonych w sytuacji bez wyjścia – zrządzenie boskie lub losu, szczęśliwy traf.
onkos
Onkos to rodzaj wysokiej peruki stosowanej przez aktorów w teatrze greckim.
decorum
Decorum to zasada stworzona przez Arystotelesa w poetyce antycznej: zgodności treści z formą. Każda wypowiedź artystyczna powinna mieć odpowiednią składnię, styl i inne cechy formalne – zależnie od tematu.
arche
W filozofii greckiej arche to praprzyczyna wszystkich bytów, coś, z czego powstał świat: Tales twierdził, że świat pochodzi z wody, dla Pitagorasa był liczbą.
dajmonion
Termin dajmonion pochodzi z tradycji antycznej „daimonion”, oznacza współcześnie: sumienie, wewnętrzny głos, który ostrzega przed wyrządzeniem zła.